Wat is een aandeel? – Toelichting op wat aandelen zijn

Wat is een aandeel? Preferente aandelen, dividend, intrinsieke waarde, nominale waarde en diverse andere termen komen dagelijks voorbij, maar wat houden ze eigenlijk in en hoe staan ze in relatie tot elkaar? In dit artikel wordt de vraag wat is een aandeel beantwoord en worden de belangrijkste termen toegelicht. Tevens wordt ingegaan op de voor- en nadelen van beleggen in aandelen en op aandelen kopen.

Wat is een aandeel?

Een aandeel is een waardepapier waaraan rechten zijn verbonden en uitgegeven is door een bedrijf met een winstoogmerk. De rechten hebben een waarde.

Rechten verbonden aan een aandeel

De volgende rechten zijn verbonden aan het bezit van een aandeel:

• Recht op dividend. Dividenduitkering is geen verplichting en kan door de aandeelhouders, de Raad van Bestuur of door beiden worden vastgesteld;
• Stemrecht op de Algemene vergadering van Aandeelhouders (AvA). Aandeelhouders moeten belangrijke beslissingen van het bestuur, zoals fusies en overnames, goedkeuren. Daarnaast kunnen zij bestuursleden wegstemmen en eigen agendapunten laten toevoegen aan de agenda van de AvA;
• Inschrijvingsrecht. Dit is een voorrang op het moment dat nieuwe aandelen worden uitgegeven. Dit recht kan opgeheven worden door de AvA en verkocht worden.

Certificaten van aandelen

Een certificaat staat voor een aandeel, maar de certificaathouder heeft geen stemrecht op de AvA. Het stemrecht is in handen van een administratiekantoor. De constructie met certificaten is ter bescherming tegen ongewenste overnames maar komt steeds minder voor.

Uitgifte aandelen, waarom?

Voor het naar de praktijk brengen van ideeën hebben bedrijven geld nodig. Door het uitgeven van aandelen ontvangen bedrijven geld. Het uitgeven van aandelen is een manier om het naar de praktijk brengen van ideeën mee te financieren.

Risico’s als aandeelhouder

Het risico van een aandeelhouder blijft altijd beperkt tot de waarde van de aandelen in bezit. Als een bedrijf failliet gaat kan een aandeelhouder niet verantwoordelijk worden gehouden voor de eventuele restschulden van het bedrijf.

Genoteerde aandelen kopen

Je kunt diverse soorten aandelen kopen. De tot de beurs toegelaten categorieën aandelen zijn aandelen aan toonder en aandelen op naam. Aan de toelating zijn diverse voorwaarden en eisen verbonden.

Preferente aandelen kopen

Een relatief weinig verhandeld groep binnen de genoteerde aandelen zijn de preferente aandelen. Er zijn drie soorten te onderscheiden:

• Preferente aandelen. Deze aandelen hebben het voordeel ten opzichte van gewone aandelen dat ze recht geven op een vast dividend. Het dividend bedraagt een vast percentage van de nominale waarde (en is dus niet afhankelijk van de behaalde jaarwinst);
• Cumulatief preferente aandelen. Het recht op het vaste dividend blijft altijd bestaan, dus ook als het bedrijf een aantal jaren slecht heeft gedraaid en daardoor toen geen dividend kon uitkeren;
• Winstdelende cumulatief preferente aandelen. De eigenaar heeft tevens recht op een winstafhankelijk deel aan dividend.

Preferente aandelen worden ook gebruikt om beschermingsconstructies tegen overnames te creëren. Soms geven preferente aandelen extra stemrechten ten opzichte van gewone aandelen.

Nominale waarde aandelen

De nominale waarde is de waarde die op elk aandeel genoteerd staat. Dit is de waarde van het aandeel op het moment van uitgeven. Er is geen direct verband tussen de koers van een aandeel en de nominale waarde. Het aandelenkapitaal is gelijk aan het aantal uitgegeven aandelen maal de nominale waarde van het aandeel.

Afstempelen aandelen

Afstempelen is het verlagen van de nominale waarde van een aandeel. Dit gebeurt vrijwel uitsluitend als een bedrijf in financiële moeilijkheden verkeert. Door het verlagen van de nominale waarde wordt de waarde meer in overeenstemming gebracht met de feitelijke waarde. Daarna kunnen nieuwe aandelen uitgegeven worden tegen de nieuwe nominale waarde. Soms zijn verschaffers van leningen na het afstempelen bereid hun vorderingen in aandelen om te zetten. Hierdoor verbeteren de balansverhoudingen na een periode van verliezen.

Intrinsieke waarde aandeel

De intrinsieke waarde (of boekwaarde) van een aandeel wordt berekend door alle bezittingen van een bedrijf op te tellen, daar de schulden vanaf te halen en het saldo te delen door het aantal uitgegeven aandelen. Het is de waarde die een aandeelhouder toekomt bij liquidatie van het bedrijf, er vanuit gaande dat dan de gehele (boekhoudkundige) vermogenswaarde wordt gerealiseerd.

De beurskoers wijkt meestal af van de intrinsieke waarde. De beurskoers wordt gebaseerd op verwachtingen van de toekomst terwijl de intrinsieke waarde gebaseerd wordt op de boekhouding.

Beurskoersen en bepaling waarde van een aandeel

Van de genoteerde aandelen komt de waarde tot stand op de beurs, in Nederland is dat de Euronext in Amsterdam. Hier komen vraag en aanbod bij elkaar. De waarde van een aandeel op de beurs is gelijk aan de huidige waarde van alle bedragen waarover je als belegger in de toekomst verwacht de beschikking te krijgen (dit staat bekend als de dcf methode).

Beurswaarde (of marktkapitalisatie)

De waarde van een bedrijf voor alle aandeelhouders is te berekenen door het aantal uitstaande aandelen te vermenigvuldigen met de beurskoers van het aandeel.

Dividend

Dividenden zijn uitkeringen die een bedrijf kan doen aan haar aandeelhouders. Uitkeringen kunnen op drie manieren plaatsvinden:

• In contanten;
• Door de uitgifte van nieuwe aandelen;
• Contanten én nieuwe aandelen.

Dividend kan uitgekeerd worden uit het behaalde resultaat maar kan ook uit reserves van het bedrijf worden uitgekeerd. De bestemming van het resultaat wordt vastgesteld in de AvA. Meestal wordt besloten een deel uit te keren als dividend en rest ten gunste van de algemene reserves (van het bedrijf) te laten komen. Een systematische dividend politiek (een stijgende lijn) van een onderneming geeft vertrouwen bij beleggers.

Rendement berekenen

Mensen die aandelen kopen, hebben als doel om een hoger rendement te behalen in vergelijking met veiligere beleggingsvormen. Het rendement van een aandeel is opgebouwd uit twee onderdelen:

• Dividendrendement en;
• Koerswinst. Als je aandelen tegen een hogere prijs verkoopt dan dat je ze gekocht hebt, maakt je koerswinst.

De voor- en nadelen van aandelen kopen

Een voordeel van aandelen kopen is dat het rendement relatief hoog kan zijn. Het rendement is echter niet gegarandeerd. Een ander voordeel is dat de meeste aandelen makkelijk verhandelbaar zijn.

Nadelen van aandelen kopen zijn dat het beleggen in aandelen expertise en aandacht (en daarmee tijd) vragen. Daarnaast zijn de rendementen ten opzichte van bijvoorbeeld obligaties of een spaarrekening minder stabiel. Overigens over een langere periode bekeken presteren aandelen bijna altijd beter dan obligaties. Een ander nadeel is verder zijn de kosten vaak relatief hoog als je met kleine bedragen belegt.

Aandelen kopen kan ook via een beleggingsfonds. Een dergelijk fonds investeert vaak in tientallen verschillende aandelen tegelijk. Het voordeel daarvan is dat het risico gespreid wordt en dat de fondsbeheerder in feite het werk voor je doet.

Aandelen kopen

Aandelen kopen is mogelijk door het doorlopen van de volgende stappen:

1. Voor aandelen kopen heb je een effectenrekening nodig. Deze kan geopend worden bij een bank of online beleggingsbank. De online beleggingsbanken hebben de afgelopen jaren een snelle opmars gemaakt. Voor meer informatie zie hier;
2. Voor aandelen kopen is voldoende expertise en bedrijfs- en marktinformatie van belang. Daarnaast is het raadzaam een beleggingsplan op te stellen en te bepalen wat je doelen zijn;
3. Nadat je geld hebt gestort op deze rekening kunnen aankooporders doorgegeven worden. Dit kan elektronisch op een online platform, maar bij grote orders ook telefonisch en anoniem;
4. Als je aandelen hebt gekocht worden ze op een speciale effectenrekening geplaatst en bewaard.

Tot slot

Als je van plan bent aandelen te gaan kopen en je beschikt niet over voldoende expertise en bedrijfs- en marktinformatie dan is het verstandig contact op te nemen met een beleggingsexpert van je bank of online beleggingsbank voor advies. Het is mogelijk zelf te beleggen in aandelen maar met advies van een expert. Deze kan je behoeden voor beslissingen waar je later spijt van krijgt.